Schakel tussen Rijk en gemeenten

Belangrijkste ontwikkelingen in 2019

Organisatie ontwikkelingen

1.2Organisatie ontwikkelingen

Vijfheerenlanden
Op 1 januari 2019 is de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden (door samenvoeging van Leerdam-Vianen-Zederik) gevormd en ligt de gemeente door een provinciegrenswijziging in de provincie Utrecht. We ondersteunen Vijfheerenlanden in hun (regionale) beleidsambities en verwerken deze in onze strategische en beleidsdocumenten. Daarnaast ronden we op zorgvuldige wijze de overdracht van de rechten en verplichtingen tussen Zuid-Holland en Utrecht af zodat inwoners, maatschappelijke organisaties en andere partijen daar geen of nauwelijks hinder van ondervinden. Een en ander zal zijn doorwerking hebben op de provinciale begroting (financiële verplichtingen) en de organisatie (overname van personeel) op meerdere fronten, zoals de overdracht en beheer van (vaar)wegen, het verwerken van data in onze informatiesystemen, het aanpassen van de OV-concessie, het opnemen in cultuur- en erfgoedprogramma’s, etc.

Opgavegericht werken
Onze omgeving vraagt een organisatie die snel en flexibel inspeelt op maatschappelijke vraagstukken en opgaven. Met onze organisatieontwikkeling willen we de organisatie in 2019 qua structuur en werkwijze daarop nog beter inrichten. De maatschappelijke opgaven zijn in de tijd veranderlijk en ze overstijgen allemaal de grenzen van beleidsvelden en organisaties. Veel provinciale doelen zijn niet bereikbaar door inzet van de provinciale instrumenten alleen. We werken daarom samen met een groot aantal externe partners. We werken integraal over de sectoren heen. Onze inzet stemmen we flexibel af op de problemen en kansen die zich voordoen in de coalities rond onze opgaven. Dat noemen we opgavegericht werken. In de eerste plaats is het een kwestie van professionaliteit, houding en gedrag. We versterken ons strategisch vermogen, stimuleren het nemen van verantwoordelijkheid en bieden intervisietrajecten aan. Met dit perspectief gaan we werken met een integrale aanpak vanuit multidisciplinaire en sector-overstijgende opgaveteams, die we vanuit de opgave aansturen met een opgavemanager. Om opgavegericht werken te stimuleren en ontwikkelen hebben we ook het UtrechtLab in gericht. Dit is een fysiek en openbaar toegankelijk leerplatform voor het bevorderen van beleidsinnovatie, het organisatieleren binnen maatschappelijke opgaven en het verbinden met externe partners.
Het opgavegericht werken krijgt ook vorm binnen de vernieuwde opzet van de agenda vitaal Platteland. Naar aanleiding van het gezamenlijk advies van twee advocatenkantoren over de rechtmatigheid wordt prioriteit gegeven aan de herijking van de governance binnen het programma Agenda Vitaal Platteland. Daarbij ligt de nadruk op versterking van de adviesrol van de gebiedscommissies en versterking van het opdrachtgeverschap van de provincie voor provinciale beleidsopgaven. De sturingsfilosofie van de Agenda Vitaal Platteland blijft behouden. De nieuwe werkwijze, organisatie en rol van de gebiedscommissies zal voorjaar 2019 operationeel zijn.

Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en informatieveiligheid
Wij zijn zeer alert op het naleven van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), die per 25 mei 2018 van toepassing is. De gevolgen zijn voor de gehele organisatie en iedere medewerker merkbaar doordat bij vrijwel ieder proces binnen de organisatie in meer of mindere mate persoonsgegevens worden verwerkt. Denk aan gegevens van externen zoals burgers, contactpersonen, opdrachtnemers en leveranciers en van medewerkers zelf. In 2019 zorgen we ervoor dat de veiligheid van onze websites structureel is verbeterd en dat we vertrouwelijke informatie veiliger kunnen opslaan en e-mailen.

Integriteit
Integriteit kan het vertrouwen in de overheid maken of breken. Het is dus belangrijk dat ambtenaren, bestuurders en volksvertegenwoordigers integer zijn. Er zijn regels en gedragscodes ontwikkeld om die integriteit zoveel mogelijk te borgen. Maar minstens zo belangrijk is dat integriteit een soort grondhouding moet zijn, een mentaliteit. Als provincie besteden we hier doorlopend aandacht aan. Er is een integriteitsnota opgesteld, waarmee we constante aandacht voor dit belangrijke vraagstuk borgen in de organisatie.

Ondermijning
De georganiseerde ondermijnende criminaliteit blijft een grote zorg. In 2019 stellen we een regionaal ondermijningsbeleid op en, samen met het RIEC (Regionaal Informatie en Expertise Centrum), werken we aan het weerbaar maken van de organisatie. We organiseren bewustwordingsbijeenkomsten met onder meer notarissen en bouwen het Bibob-beleid verder uit.

Financiën
De klassieke afspraken met het Rijk over rijksbijdrage van projecten en programma’s, bijvoorbeeld voor nieuwe  wegen, lijken niet meer aan de orde. Door een sterke vermindering van de aardgasbaten, die van oudsher de bron waren voor het infrafonds, is minder geld beschikbaar. Vanuit het Rijk is een zoektocht gestart naar de inzet van maatschappelijk kapitaal, bijvoorbeeld dat van de Pensioenfondsen. Ook zal per 1 januari 2019 de nieuwe ontwikkelings- en investeringsinstelling Invest-NL van start gaan met een werkkapitaal van € 2,5 miljard. Invest-NL gaat bijdragen aan het financieren van maatschappelijke transitieopgaven door investeringen op gebieden als energie, verduurzaming, mobiliteit en voedsel en maatschappelijke domeinen als zorg, veiligheid en onderwijs. Om beter toegang te krijgen tot de middelen van Invest-NL werkt de regio Utrecht gezamenlijk aan de oprichting van een regionale ontwikkelingsmaatschappij.
Bij een aantal financiële arrangementen zal sprake zijn van publieke cofinanciering vanuit de regio. Om toegang te krijgen tot Rijksmiddelen is het belangrijk dat de regio (niet alleen de provincie) middelen beschikbaar heeft om in te kunnen zetten. Een voorbeeld hiervan zijn de regiodeals, waarbij de overheid per regiodeal €5-40 miljoen ter beschikking stelt, onder voorwaarde de regio tenminste 50% cofinanciert. Om hierop in te kunnen spelen is het zinvol na te denken over een andere visie op financiële middelen, hoe om te gaan met reserves, et cetera. Ook het opgavegericht werken zou aanleiding kunnen vormen voor zo’n nieuwe visie. Veel middelen zijn momenteel sectoraal vastgelegd, terwijl de maatschappelijke opgaven juist dwars door de sectoren heenlopen.

Een duurzame provincie
Op meerdere fronten werkt de provincie Utrecht aan het toepassen van duurzaamheid, energietransitie en/of circulaire economie. Voor het Huis voor de provincie hebben we de ambitie gesteld om het gebouwlabel te verbeteren naar minimaal een B-label met een A-label als perspectief. Het vervangen van de noodstroomvoorziening, dimbare energiezuinige verlichting, het aanbrengen van warmtewerend folie op de ramen en het plaatsen van zonnepanelen moeten leiden tot een geraamde reductie van de energielasten met 40% tegen het einde van 2019. Verder krijgt het Huis voor de provincie een opener en publieksgerichter karakter. De centrale hal op de begane grond en het vergadercentrum worden voor iedereen vrij toegankelijk gemaakt. Uiterlijk in 2020 moet 10% van het publieke inkoopbudget circulair aanbesteed worden. Wij dragen daaraan bij door de aanbesteding voor het onderhoud en de aanvulling van het kantoormeubilair op alle kantoorlocaties volledig circulair en maatschappelijk verantwoord uit te voeren, en waar mogelijk een rol toe te kennen aan het (regionale) midden- en kleinbedrijf. Voor circulaire economie ontwikkelen we een actieprogramma met aandacht voor een andere mindset van medewerkers en het identificeren van potentiële transitieopgaven.